23 23 23 23 23 gzikp NkJhw gzikp NkJhw gzikp NkJhw gzikp NkJhw gzikp NkJhwz, f;vBh, , f;vBh, , f;vBh, , f;vBh, , f;vBh, wkou wkou wkou wkou wkou 2016 PT. RAGAV e"w d/ Sjhd d/S tk;hnK bJh gq/ oBk, e[opkBh ns/ ft;tk: d/ gqshe j[zd/ jB . ;odko Grs f;zx ns/ T[BQK d/ ;kEhnK d/ ekoBkfwnK ns/ e[opkBhnK B/ ;ko/ d/S tk;hnK B{z Mzi'V e/ oZy fdZsk ;h . gqzs{ T[BQK d/ fBSkB/ ni/ th nX{o/ gJ/ jB . ;odko Grs f;zx ih dh ;'u pko/ T[BQK dhnK fbysK s'A fwbdh j? T[BQK B/ 404 gzfBnK d/ i/bQ vkfJoh, w?A Bk;;e feT[A jK, ;kEh ;[yd/t ns/ fgsk ih B{z fby/ gZso, B"itkBK d/ Bk nzsw ;zd/S nkfd s'A fwbdh j? . T[BQK B/ i/b ftu uko g[;seK fbyhnK 1H nkJhvhnk nkc ;'Sfbiw 2H nkN'rqkch 3H n?b dh v'o nkc v?E 4H fj;Noh nkc o?t'bhSB w{tw?AN fJB fJzvhnk . gqzs{ fJBQk g[;seK d/ yoV/ i/bQ ftu'A pkjo nkT[D s'A pknd y[od-p[od j' rJ/ ns/ SZg Bk ;e/ . fJBQK tZb'A ftykJ/ rJ/ o;s/ ni/ th nX{o/ jB fiBQKB{z ni'e/ ;w/A ftu ngDk e/ ;[zdo ;wki f;ofink ik ;edk j? . fJj fejk eod/ ;B fe w"s wB[Zy B{z Sjhd BjhA pDkT[Adh ;r'A nkdoS wB[Zy B{z Sjhd pDkT[Ad/ jB . toswkB ;w/A ftu ngBkT[D tkb/ nkdoS jB fit/AL- 1H wzzb sfj eoBkL- fzzdrh ftu nkgDh wzib sfj eoBK nfs io{oh j? ;odko ih B/ nkgDh wzib pugB ftu sfj eo bJh ;h T[j nkgD/ ;kEhnK B{z nkgD/ T[d/SK pko/ dZ;d/ ofjzd/ ;B fe tZvk j' e/ w[be ftu'A nzro/z GikT[D/ jB . 12 ;kb dh T[wo ftu ifbQnK tkbk eKY t/fynk T[BQK Sjhd Grs f;zx ih d/ nkdo jhd Grs f;zx ih d/ nkdo jhd Grs f;zx ih d/ nkdo jhd Grs f;zx ih d/ nkdo jhd Grs f;zx ih d/ nkdoS i' ni'e/ ;w/A ftu th ihtB-okj jB i' ni'e/ ;w/A ftu th ihtB-okj jB i' ni'e/ ;w/A ftu th ihtB-okj jB i' ni'e/ ;w/A ftu th ihtB-okj jB i' ni'e/ ;w/A ftu th ihtB-okj jB B/ T[ZE/ dh y{b Bkb fbpVh fwZnh ;okv/ ftu gk e/ xo fbnKdh ns/ jo o'z T[BQK nZr/ c[Zb oZyd/ ;B . fpBQK T[d/S s'A ftnesh fJe oZy dh soQK j[zdk j? z' jtk dh fdSk ftu x[zwdk ofjzdk j? wjkB ftnesh T[d/S nXhB fiT{Adk j? . id'A fe nkw ftnesh fJSktK nXhB fiT[Ad/ jB . gsMV Gkt/A fezBh ikpo j't/ go c[Zb prkts eoe/fyb g?Adk j? . ;odko ih dk wzBDk ;h fe fe ;[gB/ T[j BjhA j[zd/ jB i' s[;hA BhAd ftu b?Ad/ j' ;r'A ;[gB/ T[j j[zd/ jB z' s[jkB{z ;"D BjhA fdzd/ . fgnk; gqpb j't/ sd gkDh wko{EbK ftu th bZG iKdk j? . T[Zdw s'A fpBk T[d/S fJZSk pD e/ ofj iKdk j? . T[sSkj Bkb jko B{z th fiZs ftu pdfbnk ik ;edk j? . 2H tfjw-GowL- ;odko ;kfjp B/ t/fynk fe b'ekJh dk tZvk fjZ;k o{Vtkdh ftukoK, tfjw-Gow ns/ XowK d/ eow-eKv d/ ikb ftu cf;nk j'Dk j? . b'e fJBQK XkoBktK B{z ghVQh-do ghVQh wzB oj/ jB ns/ beho ceho j'Jh ik oj/ jB . fJBQK XkoBktK ftu :ehB, nksw-ft;tkS dh xkN ekoB j[zdk j? . fijV/ b'e wkVh sedho ftu ft;tkS BjhA oZyd/, T[j w[SebK dk pjkdoh Bkb w[ekpbk eod/ jB . ;odko ih soeShb ns/ ftSb/SD g{ote ;'u dh :'rsk g?dk eoB dh f;Zfynk fdzd/ (r?ph) jB ns/ fe;/ r?ph Sesh dh j'Ad s'A w[Beo jB. 3H j"A;bkL- ihtB ftu e'Jh ezw eoBk j't/ sd T[;B{z g{ok eoB ftu n"eVK nkT[DhnK ;[Gkte jB . j"A;b/ Bkb jh ezw B{z B/go/ ukVB ftu wZdd fwbdh j?. Sesh, fto'Xh skesK dk w[ekpbk eoB ftu'A jh bZGDh j? ns/ n;cbsk t/b/ ezw nkT[Adh j? . G[ukbK dk w[ekpbk T[Zdw ns/ j"A;b/ Bkb jh j' ;edk j?. T[BQK dk efjDk ;h fe wB[Zy dk pbh jZE jo uhz ftu ikB gk ;edk j? . w?A tfrnk jK dfonk pD e/ y/s f;zi/ B/, i/ w?A yfVnk ofjzdk sd y/s B/ jh gh fbnk j[zdk . 4H feskpK gVQB dh o[uhL- ;odko ih B{z feskpK gVQB dk S'Ae pupgB s'A jh j' frnk ;h . T[BQK B/ 13 ;kb dh T[wo s'A b? e/ cK;h bZrD se brGr 600 feskpK gVQhnK cK;h bZrD s'A e[M ;wK gfjbK th b?fBB dh feskp gVQ oj/ ;B . T[BQK B/ nkgD/ ihtB ftu wjkB ftneshnK fit/A wkoe;, b?fBB, fBob?p ;[nkwh, cokN;Bh, n?Bib; dk ;kfjs gfVQnk . fi;B{z g[;seK gVQB dk S"e j? T[j jo EK y[S ofjzdk j? . frnkB ;kB{z ed/ w[Seb ftu BjhA gkT[Adk . w[Seb ftu nfrnkBsk gkT[Adh j? . i' feskpK gVQd/ jB T[j Bk p/t; j[zd/ jB Bk bkuko :kd oZy' fe b'V f;oc frnkB fJeZmk eoB dh BjhA ;r'A gqfrnkB B[z nwb ftu fbnkT[D dh th j? . 5H wB[Zyh ;wkBsK- ;odko ;kfjp nB[;ko ;ko/ ftnesh j'oBK ihtK tKr pqfjwzv nzdo tkgoh xNBK dh T[gi jB . ;kvh nuBu/s ouBk ;kvh woih iK u'D Bkb BjhA j'Jh . n;hA nkgD/ wksk-fgsk, GkSk, d/S, Xow, p'bh, iks-gks, nkfd dh u'D BjhA ehsh ;G b'e ;wkB jB . b'e jzeko, ;zuko dh xkN, nkdoS dh xkN nkfd ekoB nkg; fto'Xh j' oj/ jB . nZi d/ :[Zr ftu ftSt fJe fgzv pDdk ik fojk j? . ;kB{z ihU ns/ ihT[D fdU d/ f;XKs T[Zs/ ubDk gt/rk . ftseok, fcoekgq;sh, iks- gks, g{zihtkd nkfd dk yfjVk SZvDk j't/rk . ;kB{z j'oBk ftu nkgD/ Bkb ;wkBsk t/yDh j't/rh . 6H b'VtzdK dh wZddL- Gkos ftu tZvh frDsh ftu b'e rohp ns/ bkuko jB i' mhe ykD-ghD, G'iB, vkeNoh fJbkz, Y[ZethA fojkfJS s'A tKM/ jB . ;odko ih dh ;'u ;h fe fJ; tor d/ b'ek dh jo ;zGt wZdd eoBh ukjhdh j? . sK i' nkgD/ nk;o/ ihtB pshs eo ;eD . nkgDh ghV sK gzSh th wfj;{; eod/ jB, go n;bh wB[Zy T[j j? i' d{fink dh ghV wfj;{; eodk j't/ . 7H GhV s'A pu'L- ;odko ;kfjp B/ pugB s'A jh fjzd{-w[;bwkB c;kd t/ yd/ oj/ ;B . b'e fe;/ fBZe/-fBZe/ fij/ ekoB Bkb fjz;k ftu nk iKd/ ;B ns/ Bkb jh t/fynk j'oBk d/ fgZS/ bZr e/ tfjwK-GowK d/ ikb ftu c; iKd/ jB. e/tb 5 ftnesh jh 200 s'A tZX GhV fJeZmh eo ;ed/ jB . GhV dh wkBf;esk dk gZXo GhV ftu ;G s'A xZN p[ZXh tkb/ ftnesh d/ pokpo j[zdk j? i/ fJe ftnesh gZEo ;[ZNdk j? sd ;koh GhV gZEo ;[ZND bZr iKdh j? . mhe fJ;/ soQK i/ fgzv dk bkfJe ftneZsh fe;/ ;kX d/ fgZS/ bZr ikt/ sd j'o fBtk;h T[; d/ fgZS/ br iKd/ jB . sd GhV dk fjZ;k pBDk wkBf;e ezwz'oh j? . 8H d/S fgnko- ;odko Grs f;zx ih w[be Bkb nEkj fgnko eod/ ;B T[BQK wzBDk ;h fe wB[Zy dk d[Zy-;[Zy, y[Sh rwh d/S Bkb pZMh j[zdh j? i/ w[be y[Sjkb j? sd b'e y[Sjkb j'Dr/ i/eo w[be ;zeN ftu nk ikt/ sd ;ko/ d/S tk;h ;zeN ftu j[zd/ jB . d/S fgnko ftu ozfrnk ftnesh fwZNh d/ feDe/ feDe/ B{z ikB s'A tZX fgnko eodk j? fe;/ w[be dh gfjukD ns/ soZeh bJh d/S B{z fgnko eoBk io{oh j? . 9H y[de[ShL- 5 ngo?b 1929 B{z ;odko f;jp B/ ;kEh ;[yd/t B[z gZso fbfynk fe y[de[Sh Bcos eoB tkbk i[ow j? ns/ p[ifdbh j? . w[;hpsK fJB;kB B{z w[ezwb pDkT[AdhnK jB . ;zeN ;kB{z ;pe f;ykT[Ad/ jB . fJBQK dh fJj ;'u nZi d/ d"o ftu pj[s Y[ethA j? . id'A Gkos ftu fe;kB y[de[ShnK eo oj/jB .