Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

Avanse edition 4

5Edishon No.3 Febrüari 2015 Den su último minütnan, klabá na krus, ku e tiki forsa ku a ked’é, Hesus ta hisa su kara na laira i bisa: “Tata pordoná nan, pasobra nan no sa kiko nan ta hasiendo”. Un di e kosnan mas difísil ku un hende por hasi den su bida, ta pordoná un otro per- sona ku di un òf otro manera a perhudik’é òf hasié daño. Bon mirá, kiko ta pordoná i dikon nos lo tin ku hasi esaki mas biaha? Tin diferente definishon di pordoná. Un definishon konosí ta: Pordoná ta nenga di hasi daño na un otro ku a hasi bo daño. Un otro definishon ta: Pordoná ta konsientemente laga lòs sintimentunan di renkor pa un persona òf grupo, sin importá si nan ta meresé esaki òf nò. Un hende ku sinseramente ta pordoná, no ta kibra kabes mas ku kosnan ku por a bai otro òf gravedat di e fayo. E ta keda trankil pensando riba esaki. Pordoná no ta fásil. Komo hende, instintivamente nos ta aktivá tur komportashon ku ta yuda nos sobrebibí den un ambiente di ‘menasa’. For di e pensamentu ei, ta lógiko ku un hende tin sintimentunan di renkor Pordonamiòf enemistat pa un esun ku a okashoná esaki. E persona aki tòg ta un menasa pa su bienestar. Pordoná e persona aki, ta sugerí ku mi ta bai kontra mi sintimentunan primitivo i ta pone mi mes vulnerabel. Pero pordoná ta tambe un gesto di nos nivel di inteligensia mas haltu, loke esensialmente ta distinguí nos for di bestia. Ta e realisashon ku en realidat nos no ta biba den e ambiente menasá ei, sino den un sivilisashon den kua nos por baha trankil asina nos ‘armanan mental’. Bon mirá, bo ta bai kontra bo instinto primitivo. Sinembargo pa esnan ku por alkansá e nivel aki di ‘liberashon’, pasobra en prinsipio esei ta loke e ta, esaki ta un sintimentu speshal. Investigashon a mustra ku pordoná ta bon pa kurpa i mente. Esnan ku logra pordoná, ta eksperensiá ménos tenshon, miedu, d e p r e s h o n , hipertenshon i speshalmente ménos rabia. Hendenan ku reprimí rabia tin un rísiko mas haltu pa haña p r o b l e m a n a n kardiovaskular (atake di kurason, serebral) i kehonan síkiko. Si bo mira kos asina aki, bon mirá e ora ei na promé lugá pordoná ta pa bo mes en bes di pa un otro hende. Tin hopi hende ku ta bisa ku nan ta pordoná, pero no ta alkansá realmente e punto ei. Esnan ku realmente por pordoná ta mas felis, pasobra nan por laga e ‘insidente’ lòs. P o r d o n á sinseramente ta eksigí práktika. No tin instrukshon kla kon bo tin ku logra esaki, pero por tene kuenta ku e siguiente prinsipionan: 1. Pordoná no ta nifiká lubidá. Nos tin ku siña di tur eksperensia i evitá situashon malu den futuro. 2. Pordoná no ta nifiká ku bo no ta un víktima mas. 3. Pordoná no ta nifiká ku bo ta un kèns. Speshalmente den nos kultura nos ta pensa ku pordoná ta igual ku pèrdè òf un gesto di debilidat. Si konsiderá loke tin mas ariba, pordoná ta hustamente un siñal di forsa. 4. Pordoná ta un proseso. Bo por logra diferente nivel di pordon parsial. Ku práktika bo ta bira mihó den esaki. Riba un skala di 10 punto bo por indiká unda bo ta. Na pordon kompleto, bo a alkansá un 10 i bo a laga e i n s i d e n t e kompletamente lòs. Aki e dicho ‘práktika i mas práktika’ ta konta. 5. Pordoná ta pa bo propio salú i bienestar. P’esei mes ta papia tin biaha di e ‘forsa di pordoná’. 6. Pa por pordoná efektivamente, ta importante pa laga rabia lòs. Un fasilitadó importante pa pordon, ta aseptashon di bo propio parti den e insidente. Esaki no ta konta pa tur insidente, sigur nò pa un forma di maltrato. Pero en gen- eral, hende tin e tendensia di tira falta riba otro pa su destino. Mas e logra mira su propio fayonan i tuma esaki pa su mes kuenta, mas lihé e por yega na pordoná. Bèrdat ta ku hopi hende no ke tin rabia riba nan mes. Si nos kere loke a bin dilanti aki, anto e ora ei Hesus su gesto di pordoná ta e mensahe moral mas haltu ku un hende a yega di siña. Òf tambe den palabra di e filósofo i teólogo aleman Dietrich von Hildebrand (1889-1977): “Balornan moral ta esnan mas haltu entre tur balor natural. Loke un hende ta realisá i loke ta lumbra bin dilanti den un akto di pordon real, den un renunsia noble i generoso, den un amor ardiente i sin interes per- sonal, ta mas signifikante i mas noble, mas importante i mas eterno ku tur otro balor kultural”. Skibí pa: Drs. S. Ebecilio, práktika neurosikológiko klíniko Ebecilio NV (PIXII)

Pages Overview