Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

Avanse edition 4

4 Edishon No.4 Mart 2015 Pleitu entre bisiña hopi biaha sa trata di problema relashoná ku tentamentu. Den e kaso ku mi a trata delaster biaha a toka turno na 2 dama, tur 2 yòn di edat, 30 aña. E dama aki ta akusá su bisiña di a kras su outo ku algu skèrpi. Debí na esei, el a duna keho na polis. Pero polis a palabrá kuné pa e purba di solushoná e problema ku su bisiña promé ku ayudo di boluntario pa mediadó di bario. Asina a sosodé ku mi a bai bishitá bisiña 1 pa tende su parti di historia. Parse ku e 2 bisiñanan aki tabata masha bon será ku otro, por bisa kasi “amiga” mes di otro. Nan tabata mira otro tur dia, bishitá otro pa entre otro kome sòpi i e yunan tabata hunga ku otro. Pero na dado momentu iritashon a kuminsá ora esun bisiña 1 a reklamá e otro bisiña ku e ta laga su saku di sushi para pafó den porta anto ku esaki ta kuminsá hole malu. Bisiña 2 no a apresiá e keho aki anto asina e pleitu a kuminsá. Na dado momentu bisiña 2 a akusá bisiña 1 di a bringa kuné i raspa su uña den su kara. Bisiña 1 ta para ariba ku ta bisiña 2 a heridá su mes i a duna keho falsu na polis. Despues di tende e relato aki di bisiña 1, mi a bai serka bisiña 2 pa skucha su parti di historia. E dama aki tin hinter un otro punto di bista pa loke a sosodé entre nan 2. E ta reklamá ku bisiña 1 a kras su outo i maltraté dor di raspa su kara. Ta p’esei el a bai polis pa duna keho kontra bisiña 1. Komo boluntario pa mediadó di bario mi no ta ekspresá ningun opinion. Solamente mi ta skucha e 2 bisiñanan i trese dilanti e importansia pa tin un bon komprendementu ku otro. Kualkier problema entre e 2 damanan aki por solushoná si nan tur 2 ta dispuesto pa papia ku otro, pa skucha otro, pa palabrá kon pa anda ku otro na un manera digno. No ta bai pa konkluí ken tin rason, anto ken ta robes, si no pa komprendé ku komo bisiña, bo mester purba di trata otro nèchi. Den e kaso aki, bisiña 1 ta dispuesto pa papia ku bisiña 2 bou di guia di mi, komo boluntario pa mediadó di bario, pa asina solushoná nan problema i pa por anda normal bèk ku otro. Lamentabelmente bisiña 2 no tabata dispuesto pa tene e kombersashon di mediashon. E motibu ta ku bisiña 2 ta pensa ku tin algun dia ku kos ta ketu i e no ke enfrentá bisiña 1. Esaki sa sosodé de bes en kuando. Bisiña 2 no ta dispuesto pa papia den e komberashon di mediashon. Nos komo boluntario por purba di papia ku bisiña 2 pa tene e kombersashon, pero ora ku no ta logra, lamentabelmente mester sera e kaso i no tin solushon. Ta pèrdè un bon oportunidat di por a solushoná e problema. Skirbí pa Germaine Izeboud-Rekwest, hurista i dosente di “Fiscaal recht” na Erasmus Universiteit Rotterdam, Hulanda. “CATFIGHT” ENTRE 2 BISIÑA 1.Splikashon dje konsepto Hopi hende, na momentu ku nan tende e palabra “Reflekshon”, nan ta asosiá e palabra aki mesora ku misa, konbentu di súr-, pader- i brudernan, i tambe gruponan religioso. En berdat esei ta e personanan ku tin kustumber di tene retrèt, retirá pa reflekshoná riba temanan religioso i spiri- tual. Muy en partikular den temporada di kuaresma e palabra aki ta wòrdu hopi usá. Lidernan di iglesia sèmper ta urgi nan parokianonan pa nan reflekshoná riba e palabra di Dios..... Pero en realidat bo no mester ta den un konbento pa bo reflekshoná. Tur hende por hasi esei; tambe den nos bida di tur dia..... Pasobra reflekshoná simplemente ta nifiká: “Para ketu un ratu i pensa, laga bo pensamentunan bai riba algo ku bo a kaba di tende, hasi, opservá, mira na televishon o eksperensiá”. Reflekshoná ke men: analisá un situashon, òf laga e situashon presentá su mes na’bo, i wak ki efekto e tin riba bo ser, bo pensamentunan, i talbes despues riba bo akshonnan..... Despues ku bo a tuma tempu pa reflekshoná, tin ora bo ta bai komprendé un situashon mehor; ta drenta manera un klaridat, te hasta bo por yega na mira i eksperensiá bida na un manera diferente; un manera muchu mas positivo...... 2.Pakiko reflekshoná ta tantu importante? Reflekshoná ta un sistema pa mehorá bo mes bida dor di para ketu i wak bo mes den tur trankilidat; puntra bo mes honéstamente kon bo por hasi e kosnan mehor.... ; dirihimentu di bo bida per- sonal, bo kas, bo trabou, e relashon ku bo partner, bo yunan i famia.... Pa mayor i dosentenan, ku tur ta edukador, reflekshoná ta un sistema pa yuda kanalisá pensamentu, aktitut i komportashon di nan yunan òf alumnonan den un bon direkshon. E aktividat aki por tin un impakto importante den formashon di karakter i personalidat dje hobennnan aki ku ainda ta den flor di nan hubentut, ku ta pasando den desaroyo intelektual, sosial, emoshonal i personal. Nos ke pa mayan Dios ke nos yunan ta personanan fuerte i balente, pará riba nan pia. Nos nó ke pa nan ta zweef; nos nó ke pa nan kai pa mal influensia di sierto amigunan, pa hasi aktonan ku nó por. Nos nó ke mira nan den man di hustisia; nos nó ke pa nan bira kriminal.......Nò, nos tur ke mira nos yunan bon! Ta pesei: Na kas nos lo tin ku puntra nos mes de bes en kuando: Mi ta bon bezig ku Edukashon di nos yunan? Mi ta bon bezig ku e bida ku mi ta hiba? Mi ta kumpli kabalmente ku mi trabou? Si na skol mayoria di nos studiante ta bati onvoldoende pa toetsnan, e dosente konserní por puntra su mes: Ta kiko ta pasando akinan? Kiko ami por hasi pa trese un kambio pa mehor? Si e hoben aki tabata mi yu, kon mi lo a hasie? Ta dor di reflekshoná nos ta yega na konklushonnan ku por kambia e rumbo di nos bida, e bida di esnan ku ta na nos enkargo.....Kon anda ku nos partner, nos yunan, nos alumnonan, nos trabou. Nos lo realisá ku nos tin ku traha mas tempu pa nos kas, nos partner, nos yunan; pa lucha pa un mehor komunikashon ku nos sernan kerí den kas. Pa hasi esei talbes nos lo tin ku skép dos wega di bala òf sinta bebe na snèk den siman, skép un gym òf sali trep ku amiganan. Kedando kas nos por papia ku e yu, traha tempu pe, puntré kon a bai na skol, di kon e sifra a sali malu, overhór e yu, sinta ku famia wak un programa edukativo o positivo na televishon i laga e hobennan expresá nan opinion tokante lokual nan a mira. Nos por hunga kuartèt huntu, toka kitara òf kuarta ku nan, sali ku nan bai dal un ròntje den auto i kumpra un pòpurèshi, bai piknik ku otro un weekend den luna, hiba e yunan pa nan siña konosé, experensiá i apresiá naturalesa di nos isla, realisá grandesa di nos Señor i Kreador! Tur esaki ta bal muchu mas ku un regalo karu. 3.Nos komo edukador mester reflekshoná..... Ratu ratu nos tin ku traha tempu pa para ketu pa reflekshoná tokante nos trato di nos partner, nos yunan, nos alumnonan; wak nos aktitut na trabou. Lugar di grita òf snou e yu òf partner, nos por hasiele un pregunta tokante e kos ku ta molestiá nos; p.e. Kon bin ku sèmper bo ta plama tur kos den bo kamber sin ruim op? Kon bin ku bo ta alsa bo bos asina? Esaki ta rèspèt? Esaki ta ponele pensa..... E lo ripará ku bo ta care, i e ta bai trata na kontestá bo pregunta. E tambe pues ta hayele ta reflekshoná, para ketu un ratu... Na lugar di sèmper duna komentario negativo riba otronan, dor di reflekshoná nos por yega na e konklushon pa usa nos energia pa algo otro, algo positivo. Dor di reflekshoná nos por kambia algo na nos mes i bira un mehor hende, un persona mas agradabel pa nos sernan kerí. Pa motibu ku nos ta responsabel pa desaroyo i formashon di nos yunan nos lo ke hasi esaki de lo mehor. Si bo tambe ta di akuerdo ku “Edukashon ta pa mayan”, awe nos tin ku kuminsá......, ya mayan nos por piki su frutanan...... Laga nos ban purba; nunka ta lat pa nos start...... Outor: Sra drs.Emmy Schermer, orthopedagoge. Edukashon ta pa mayan ...Importansia di Reflekshon den Edukashon di nos yunan

Pages Overview