ενότητα 1η 19 οι σύγχρονοι βυθοµετρικοί χάρτες µε ενδείξεις βάθους, υφάλων, σκοπέλων κ.λ.π. εί- ναι το πιο απαραίτητο βοήθηµα των ναυτικών, ιδίως κατά τη νύχτα και την οµίχλη. χχχαααρρρααακκκτττηηηρρριιισσστττιιικκκέέέςςς ιιιδδδιιιόόότττηηητττεεεςςς. ο κάθετος διαµελισµός στον πυθµέ- να της θάλασσας µοιάζει µε τον αντίστοιχο της γης. και εκεί υπάρ- χουν πεδιάδες, κοιλάδες, τάφροι, οροσειρές, όρη, οροπέδια κ.λπ. οι µεταβολές όµως στη µορφολογία του πυθµένα των θαλασσών είναι µικρότερες, γιατί εκεί δε γίνονται διαβρώσεις στην κλίµακα που γί- νονται στην επιφάνεια της γης. το φως του ήλιου φτάνει σε βάθος 200 µ. περίπου. από εκεί και κάτω επικρατεί απόλυτο σκοτάδι. στα κατώτερα στρώµατα το νερό είναι πιο κρύο. ανάλογα µε το βάθος, αυξάνει και η πίεση του νερού. η πυκνότητα του θαλασ- σινού νερού είναι µεγαλύτερη από του γλυκού, γιατί περιέχει πολλές ουσίες. από αυτές το µεγαλύτερο ποσοστό είναι το αλάτι, που φτάνει τα 3/4 των διαλυµένων µέσα στο νερό ουσιών. άλλες είναι: ιώδιο, πυρίτιο, βρόµιο, βισµούθιο, ασβέστιο, αρσε- νικό, µόλυβδος, σίδηρος, αντιµόνιο, χαλκός, νικέλιο, χρυσός, άργυρος κ.λπ. ε- κτός από τις ουσίες αυτές, το θαλασσινό νερό περιέχει και αέρια: άζωτο, οξυγόνο, δι- οξείδιο του άνθρακα κ.λπ. το χρώµα της θάλασσας στην επιφάνειά της εξαρτάται από το χρώµα του ουρανού, του βυθού, των γειτονικών ακτών και από τις ουσίες που περιέχει. ενώ στο βάθος είναι ιώδες (µενεξεδένιο). οοορρργγγααανννιιικκκόόόςςς κκκόόόσσσµµµοοοςςς. τα ζώα της θάλασσας είναι περισσότερα από τα φυτά της. στη θάλασσα ζουν όλα σχεδόν τα είδη του ζωικού βασιλείου: πρωτόζωα, µα- λάκια (σουπιές, χταπόδια κ.λπ.), µαλακόστρακα (αστακοί, καβούρια κ.ά.), εχινόδερµα (α- χινοί, αστερίες κ.ά.), κοιλεντερωτά (σφουγγάρια, κοράλλια κ.ά.), ερπετά (φίδια, χελώνες, σκουλήκια κ.ά.), θηλαστικά (φάλαινες, φώκιες, δελφίνια κ.ά.), σπονδυλωτά (ψάρια). στις πολύ βαθιές θάλασσες υπάρχει και το πλαγκτόν, δηλαδή, πλανώµενοι ζωικοί και φυτικοί µικροοργανισµοί, που χρησιµεύουν ως τροφή των ψαριών. από τα φυτά αφθονούν τα φύκια. υπάρχουν χιλιάδες είδη φυκιών, µερικά από τα οποία φτά- νουν σε ύψος 20 µ. κκκίίίνννηηησσσηηη τττωωωννν νννεεερρρώώώννν. με το φύσηµα του αέρα ο παλµός, που υπάρχει στα µό- ρια του νερού, αυξάνει και δηµιουργούνται τα κύµατα. στις τρικυµίες των ωκεανών τα κύµατα φτάνουν σε ύψος 20 µ., ενώ όταν σπάζουν πάνω σε βράχους, φτάνουν τα 50 µ. από το βάθος των 60 µ. και κάτω η θάλασσα µένει πάντοτε ήρεµη. εκτός από τα κύµατα υπάρχουν και τα θαλάσσια ρεύµατα, που διακρίνονται σε "κατακόρυφα", όταν η κίνηση γίνεται από πάνω προς τα κάτω και αντιστρόφως, και σε "οριζόντια", που σχηµατίζονται ή στην επιφάνεια ή στο βάθος της θάλασσας. η δηµιουργία των ρευµά- των οφείλεται στη διαφορά θερµοκρασίας και αλµυρότητας που παρατηρείται από περιοχή σε περιοχή. τα σπουδαιότερα ρεύµατα είναι: του γκολφ στρηµ στον ατλαντικό ωκεανό, που έχει κατεύθυνση από τον κόλπο του μεξικού προς τη ∆. ευρώπη, του κούρο σίβο, στον ειρηνικό, που κατευθύνεται από την ιαπωνία προς την αµερική, του λαµπραντόρ στον ατλαντικό µε κατεύθυνση β πόλος - καναδάς κ.λπ. τέλος, υπάρχουν οι παλίρ- ροιες, δηλαδή, η περιοδική ανύψωση (πληµµυρίδα) και κατάπτωση (άµπωτη) της επιφάνειας του θαλασσινού νερού. (το υλικό και οι εικόνες έχουν αντληθεί από τις εξής ηλεκτρονικές διευθύνσεις: http://www.aegean.gr και www.fotosearch.gr αντίστοιχα).